Historie van de kerk

Geschiedenis

De hoog oprijzende toren in het centrum van Usquert is zonder meer beeldbepalend, maar waar het uiterlijk van de kerk wordt bepaald door zijn neogotische karakter, ligt de oorsprong in de dertiende eeuw.

De toren uit 1869 verving een vrijstaande toren die een jaar eerder was afgebroken, en hoort bij een oudere kerk. Deze kerk is van oorsprong een romaanse tufstenen zaalkerk uit de 11^e eeuw, die na een brand in 1231 – gevolg van regionale twisten – werd herbouwd in een laat romaanse stijl. Begin 15e eeuw werd de kerk verhoogd met baksteen en voorzien van een driezijdige koorsluiting met een later aangebrachte ingang aan de noordoostkant van het koor. De ver uitelkaar staande grote spitsboogramen laten de oude indeling in vier traveeën zien. Rond de bovenkant van de vensters zijn ‘magere’ versieringen aangebracht onder andere in de vorm van pinakels; deze zijn typerend voor deze fase van de neogotiek. Het neogotische uiterlijk kreeg de kerk van de Groninger architect J.F. Scheepers, die ook verantwoordelijk was voor de katholieke neogotische kerk in Uithuizen en het tweede academiegebouw in Groningen.

De oude gewelven, waarvan de aanzetten nog in de muur zichtbaar zijn, zijn in 1855 vervangen door houten, gestucte tongewelven. Op de oostwand zijn restanten muurschilderingen uit de late middeleeuwen zichtbaar, onder andere een scene van Maria en Petrus tijdens het Laatste Oordeel. In de noordwand zit een nisje, een reconstructie in moderne steen. In de wanden van de apsis zijn wapenstenen ingemetseld voor Heerma Sickinghe, anno 1644 en voor Holwinda.

Voor de preekstoel staat de avondmaalstafel met aan weerszijden twee herenbanken. De preekstoel komt uit de late 18^e eeuw en is rijk uitgevoerd in rococostijl. Bovenop het klankbord van de preekstoel prijkt het familiewapen van de Alberda’s. Verder bezit de kerk een avondmaalsbeker uit 1857 en een wijnschenkkan uit 1862. Het orgel is gebouwd door Van Oeckelen in 1852.